"The Rock - Skała"
Gibraltar, brytyjskie terytorium zamorskie zajmujące wąski półwysep południowego wybrzeża Morza Śródziemnego w Hiszpanii, od wybrzeży Maroka dzieli je zaledwie 20 km. Ze względu na strategiczne położenie – półwysep oddziela Europę od Afryki, nic dziwnego, że na przestrzeni wieków doświadczył 14 oblężeń i był we władaniu Arabów czy Hiszpanów.
Jego nazwa pochodzi od arabskiej nazwy: Dżabal el-Tarik (góra Tarika), czyli w nieco zmienionej formie Gibraltar, który zdobył półwysep w 711 roku. Gibraltar jest również silnie ufortyfikowaną brytyjską bazą powietrzno-morską, która strzeże Cieśniny Gibraltarskiej, która jest jedynym wejściem do Morza Śródziemnego z Oceanu Atlantyckiego. Od XVIII wieku Gibraltar jest symbolem brytyjskiej siły morskiej i jest powszechnie znany w tym kontekście jako „The Rock” (pol. skała).
Sprzymierzone wojska angielskie i holenderskie zajęły Gibraltar w czasie wojny o sukcesję hiszpańską w 1704 roku, a następnie „skała” została przekazana Wielkiej Brytanii przez traktat z Utrechtu w 1713 roku. Podczas II wojny światowej Gibraltar był brytyjską bazą wojskową o kluczowym znaczeniu, blokującą dostęp na Morze Śródziemne. Zbudowano wówczas lotnisko wojskowe, będące późniejszym lotniskiem cywilnym. Gibraltar był podczas wojny kilkakrotnie bombardowany, a statki na jego redzie były atakowane przez włoskich płetwonurków.
Skała skrywa w swoim wnętrzu naturalne jaskinie i imponujące komory oraz tunele. Dawały one schronienie cywilom i żołnierzom brytyjskim podczas oblężeń w XVIII w. i w czasie II wojny światowej. W 48 km ścieżek, nazwanych The Great Siege Tunnels, stworzono schrony i stanowiska ogniowe dla artylerii broniącej Gibraltaru z ziemi, morza i z powietrza. Ale nie tylko – były także magazyny czy prowizoryczny szpital.
Na najwyższym punkcie „skały” znajduje się potężna bateria O’Hara. Zawdzięcza swoją nazwę generałowi Charlesowi O’Hara, gubernatorowi Gibraltaru w latach 1795-1802. Pierwsza 6-calowa armata została zamontowana w 1890 roku, ale została zastąpiona w 1901 roku przez armatę o zasięgu 29 000 jardów (26 km), wspomaganą w pewnym stopniu przez jej wysokość nad poziomem morza.
Gibraltar wpisał się także w Polską historię. 4 lipca 1943 roku ok. godziny 23:07 doszło do katastrofy samolotu Liberator Mk II o numerze fabrycznym AL523 w której zginęli m.in. Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych i szef polskiego rządu gen. Władysław Sikorski. W katastrofie śmierć poniosła także córka generała, szef sztabu Naczelnego Wodza, Tadeusz Klimecki oraz siedem innych osób. Przeczytasz o tym w moim wpisie „Gibraltar 1943, katastrofa czy zamach?”
Praktyczne informacje:
Aby dostać się na Gibraltar potrzeby jest paszport (dla obywateli UE).
Ciężko jest tu też wjechać samochodem, bo Gibraltar cierpi na brak parkingów, a poza tym autem z wypożyczalni zwykle nie wolno przekraczać granicy. Lepiej zostawić samochód na parkingu przed przejściem granicznym lub w jego okolicy i przejść na piechotę.
Wejście do rezerwatu, na terenie którego znajdują się m.in. tunele z II Wojny Światowej, Great Siege Tunnels, O’Hara Battery, niesamowite punkty widokowe itd. jest płatne.
Cena jest uzależniona od tego jak chcemy zwiedzać „skałę”. Możemy wjechać kolejką linową (cena w obie strony £38/os), pieszo (wtedy tylko płacimy za wejście do rezerwatu, cena £18/os) lub wycieczką busem. Wycieczka trwa około 1,5 godz. i kosztuje około £20/os.